Goryle nizinne w Dzanga-Sangha

Republika Środkowoafrykańska

– Niemożliwe! – pomyślałam. A jednak! Goryle nizinne bywają rude! Siedzący niedaleko samiec objadał pnącza, z rzadka zaszczycając nas spojrzeniem.

Jedziesz na safari? Ten artykuł w formie PDF możesz wydrukować lub wgrać w telefon i zabrać ze sobą w podróż!

"Zwierzęta Afryki. Przewodnik na safari" kliknij i kup z autografem.

„Zwierzęta Afryki. Przewodnik na safari” kliknij i kup z autografem.

Ciekawsze od nas było dla niego śniadanie.

Ciekawsze od nas było dla niego śniadanie.

Spotkanie to wyzwanie

Jednym z głównych powodów, dla których ludzie trafiają do Republiki Środkowoafrykańskiej jest możliwość obserwowania tutejszych goryli nizinnych. Jednak do takich spotkań podchodzi się tu bardzo odpowiedzialnie.

Już wiele lat temu wymagane były maseczki, zaś gdy wybuchła pandemia covid każdej osobie robi się przed wyjściem test. Dwie kreski? Zamiast na wędrówkę do goryli wracasz do lodge i do czasu uzyskania testu negatywnego nie możesz jej opuszczać.

Lekarz sprawdza testy COVID przed wyjściem do lasu.

Lekarz sprawdza testy COVID przed wyjściem do lasu.

Nim ruszymy w las każdy musi umyć dłonie oraz przejść butami przez miskę z odkażającym płynem. Wszystko po to, by do minimum zredukować ryzyko zakażenia goryli przez ludzi.

Odkażamy ręce.

Odkażamy ręce.

Na początku jesteśmy podzieleni na dwie grupy. Godzinę po pierwszej ma wyruszyć druga (by było mniej osób na raz), ale… this is Africa. Po pół godzinie przewodnik daje znać, że idziemy.

Marsz przez las

Deszczowy las zachwyca mnie za każdym razem. To eksplozja życia w skondensowanej formie. Opadłe liście tworzą dywany przez które przebijają się inne rośliny, każde drzewo to mikrokosmos. Tutejszy las chroniony jest w rezerwacie Dzangha Sangha razem z parkami Lobeke w Kamerunie i Nouabale Ndoki w Kongo. Razem obejmują obszar 11 331 km2 i wszystkie trzy parki narodowe otrzymały status miejsc światowego dziedzictwa jako Sangha Trinational.

Wędrówka przez las.

Wędrówka przez las.

Drzewa tworzą plątnaninę pni, lian i rosnących na nich roślin.

Las to plątnanina pni, lian i rosnących na nich roślin.

Leśni giganci.

Leśni giganci.

Choć rośnie tu ponad 1000 różnych gatunków drzew i krzewów to zachwycam się nimi w rzadkich chwilach, gdy pot nie zalewa mi oczu. Bo wilgoć tu taka, że wystarczy na chwilę przystanąć, by człowiek oblewał się potem. I oczywiście natychmiast ktoś się zacznie do ciebie przystawiać.

W naszym przypadku były to chmary muszek, które pojawiały się dosłownie znikąd, obsiadając nam twarze. Dobrze, że mamy maseczki, to nie wpadają nam do ust! Tak na przyszłość to polecam wam moskitiery (head net) na kapelusz/czapkę. Kosztują niewiele a podnoszą komfort. Bardzo dobre ma Bushmen.pl

Muszki w lesie.

Muszki w lesie.

Atak muszek.

Atak muszek.

Pzrewodnik jest przygotowany.

Pzrewodnik jest przygotowany.

Ja chronię się za apaszką...

Ja chronię się za apaszką…

– Teraz poczekamy. – mówi przewodnik.
– Jak długo? – pytam.
– Niedługo. Tyle ile trzeba. – odpowiada dyplomatycznie.
Okazało się, że jesteśmy praktycznie na miejscu, pierwsza grupa kończy obserwację i zaraz ich zmienimy!

Goryle nizinne oko w oko

Czekaliśmy ledwie kila minut, bo strażnicy doszli do wniosku, że najedzone goryle mogą zaraz gdzieś dalej powędrować, a wtedy ich nie dogonimy!
– Szybko, szybko, zbierajcie się, idziemy! – nasz przewodnik, jeszcze przed chwilą tak zrelaksowany, popędza nas szeptem.

Spotykamy ogromnego samca.

Spotykamy ogromnego samca.

Nie musi dwa razy powtarzać! Idziemy dwieście metrów i nagle widzimy między gałęziami imponującego srebrnogrzbietego! Łypie na nas okiem odrywając kolejne pnącza. Najwyraźniej przywykł do hołdów ludzi, bo nasza obecność nie robi na nim wrażenia. Mnie natomiast zafascynowała jego ruda grzywka – wygląda niesamowicie!

Srebrnogrzbiety okazuje się być rudogłowy!

Srebrnogrzbiety okazuje się być rudogłowy!

Obserwujemy głowę rodziny, po jakimś czasie strażnicy prowadzą nas do jego żon. Jednak te kryją się przed nami w splątanych krzewach. Gdy tylko się zbliżymy, gdy wyjmiemy aparaty, natychmiast umykają. Udaje mi się dostrzec główkę maluszka przyssanego do piersi, najwyraźniej mama nie ma ochoty narażać dziecka na stres oglądania ludzi. Wycofujemy się do srebrnogrzbietego.

Mama z maluchem.

Mama z maluchem.

Emocje trochę się nam uspokoiły, więc dostrzegamy coraz więcej szczegółów. „Nasz” goryl zabawnie marszczy nos podczas jedzenia, a to właśnie po kształcie nosa rozróżniani są poszczególni przedstawiciele. Ma tycie uszka (ale świetny słuch!) i bardzo zręczne dłonie. Co chwila palcami podnosił kolejne pnącza, oglądając je z uwagą.

A treaz tę gałązkę...

A treaz tę gałązkę…

Co je goryl?

Można by żartem stweirdzic, że goryl je wielki więc je dużo. Bardzo dużo, bo przy swej masie (panowie średnio 170 kg, panie 60 kg) goryle nizinne poświęcają na 70% czasu na jedzenie! O ile dzieci i samice wchodzą czasem na drzewa w poszukiwaniu świeżych liści i owoców, o tyle ciężki samiec musi znajdować sobie jedzenie na ziemi.

W ich menu jest do 180 gatunków roślin: gałęzi, kwiatów oraz ich przysmaku: owoców (i pestek!). Dzięki temu rozsiewają nasiona: zaobserwowano, ze w tych lasach, gdzie spadła ilość goryli nizinnych, zmniejszyła się też ilość wyrastających nowych drzew owocowych.

Kwiaty też są smaczne!

Kwiaty też są smaczne!

W porze suchej (październik-luty), gdy owoców jest znacznie mniej, gorylom muszą im wystarczyć liście, łodygi, kora i korzenie, a także drobne bezkręgowce (mrówki, termity, larwy i gąsienice). Choć trudno mi sobie to wyobrazić (biorąc pod uwagę rozmiary goryla!), to termity często są jego podstawowym daniem!

Mrówki też da się zjeść.

Mrówki też da się zjeść.

Smakowity krocionóg.

Smakowity krocionóg.

Ta gałązka wyjątkowo mu smakowała.

Ta gałązka wyjątkowo mu smakowała.

Obserwowany przez nas samiec żuł końcówki co smaczniejszych gałęzi i metodycznie odrywał łyko z pnączy, pakując sobie kolejne porcje do ust. Wreszcie sapnął, wstał i powędrował w głąb lasu.

Nie muszę patrzeć na zegarek, na pewno minęła już godzina jaką mogliśmy spędzić w jego towarzystwie… I jeszcze film o bliźniętach gorili, jakie się tu narodziły:

Goryle nizinne – fakty i ciekawostki

  • Goryle dzielą się na:
    • goryle górskie (mountain gorilla, Gorilla beringei) żyjące na wschodzie Afryki i nazywane czasem gorylami wschodnimi (ogląda się w Ugandzie, Rwandzie i DRK)
    • goryle nizinne (lowland gorilla, Gorilla gorilla) żyjące na zachodzie Afryki i nazywane gorylami zachodnimi (można je spotkać m.in. w RŚA, Gwinei Równikowej, Kongo i Gabonie).
  • Rodzina składa się z dominującego samca (srebrnogrzbietego) i 1-5 samic z dziećmi.
  • Samce osiągają dorosłość w wieku 12-15 lat, muszą wtedy opuścić rodzinne stado. Żyją samotnie do czasu znalezienia partnerki i założenia z nią własnej rodziny.
"Pełnoletni" goryl musi opuścić rodzinę.

„Pełnoletni” goryl musi opuścić rodzinę.

  • Samice mogą zostać matkami gdy ukończą 9-10 lat. Po ok. 8,5 miesiącach ciąży rodzą malucha. Upłyną co najmniej 4 lata nim znowu zajdą w ciążę. To sprawia, że liczebność goryli odradza się bardzo powoli.
  • Goryle nizinne w ciągu dnia wędrują ok 1-3 km w poszukiwaniu jedzenia.
  • Nie są terytorialne: w zależności od liczebności populacji kilka rodzin może mieszkać na tym samym terenie.
  • W nocy śpią na ziemi, tworząc sobie legowiska z gałęzi i liści. Srebrnogrzbiety zawsze pozostaje na ziemi, lżejsze samice i dzieci mogą spać na drzewach.
  • Nazwa gorilla pochodzi od greckiego słowa gorillai „plemię owłosionych kobiet” jak nazwał te zwierzęta kartagiński żeglarz Hannon, który spotkał małpy w okolicy dzisiejszego Sierra Leone ok. 500 r. p.n.e. (chgoć nie ma pewności, czy były to goryle).
Kto tam wie, kogo spotkali dawni żeglarze?

Kto tam wie, kogo spotkali dawni żeglarze?

Zasady odwiedzin goryli w Dzanga-Sangha

  • Musisz mieć wykupiony permit i w dniu spotkania być absolutnie zdrowy.
  • W punkcie medycznym (nim wyjedzie się w głąb parku) wypełniasz formularz wpisując wszystkie posiadane szczepienia.
  • Koniecznie weź żółtą książeczkę szczepień!
Trzeba wpisać wszystkie szczepienia.

Trzeba wpisać wszystkie szczepienia.

  • Następnie robione są testy COVID.
  • Osoby pozytywne mają robiony od razu drugi test: jeśli też wyjdzie pozytywnie muszą wrócić do lodge (jest im zwracany koszt permitu, ale słaba to pociecha).
Pozytywny test dyskwalifikuje z wędrówki do goryli.

Pozytywny test dyskwalifikuje z wędrówki do goryli.

  • Do goryli idzie się w kilkuosobowych grupach z przewodnikiem.
  • Podczas spotkania z gorylami zachowaj ciszę. Mów tylko szeptem.
  • Jeśli musisz kichnąć / zakaszleć odwróć się od zwierząt i dodatkowo zasłoń twarz chustką lub rękawem.
  • Grupa osób obserwujących powinna trzymać się razem. Nie oddalaj się od grupy, nie wychodź przed swojego przewodnika.
  • Jeśli goryl zacznie szarżować – nie ruszaj się! Twoje szybkie ruchy zwierzę może uznać za zagrożenie, co wywoła dalszą agresję.
  • Nigdy nie naśladuj odgłosów goryli, nie wskazuj ich palcem i nie próbuj dotykać. Zachowaj kilkumetrowy dystans.
  • W lesie nie wolno palić i używać mocnych perfum.
Tutejszy las jest przepiękny.

Tutejszy las jest przepiękny.

  • ABSOLUTNIE nie wolno niczego jeść w pobliżu zwierząt, ani wyrzucać resztek jedzenia. Pozostałe na nim bakterie mogą być szkodliwe dla zwierząt.
  • Nie pozostawiaj w lesie żadnych śmieci (papier toaletowy, chustki jednorazowe).
  • Jeśli musisz zrobić kupę, poproś przewodnika by wykopał specjalny dołek. Niektóe zwierzęta zjadają odchody, a bakterie z kału ludzi mogą być dla nich groźne.
  • To teren występowania malarii: koniecznie używaj repelentów (Moskito Guard) oraz chemioprofilaktyki (Malarone, Falcimar, skonsultuj się z lekarzem medycyny tropikalnej).
  • Oficjalna strona rezerwatu: www.dzanga-sangha.org

Fotografowanie goryli

  • Nie używaj flesza do fotografowania zwierząt.
  • Jeśli robisz zdjęcia aparatem ustaw wyższą czułość (ISO) bo w lesie jest mało światła.
  • Ustaw punktowy pomiar ostrości: tylko wtedy masz szansę zrobić ostre zdjęcie między roślinnością.
Fotografowanie nie jest tu proste!

Fotografowanie nie jest tu proste!

  • Ustaw zdjęcia seryjne. Zwierzęta często bardzo szybko się przemieszczają.
  • Jeśli robisz filmik (aparatem lub telefonem) możesz potem wyciąć klatkę z filmu jako zdjęcie.
  • Unikaj gwałtownych ruchów, staraj się podnosić aparat / telefon bardzo spokojnie.
  • Cierpliwość popłaca: warto poczekać i poobserwować zwierzę, bo to daje szansę na lepsze ujęcie.

Oficjalna strona rezerwatu: www.dzanga-sangha.org

Goryle nizinne rzadko pozują...

Goryle nizinne rzadko pozują…

Zajrzyj do wpisów o odwiedzinach u goryli górskich w Ugandzie: informacje praktyczne, spotkanie z gorylami w 2021 r. oraz gdy maluch odkrywa świat.

Kliknij i kup od autorki!

Kliknij i kup od autorki!

Nagroda dla wytrwałych: film z obserwacji zrobiony przez Bogumiła Deca podczas naszego wyjazdu:


(c) Anna Olej-Kobus | AfrykAnka.pl

Podoba Ci się ten wpis?
Będzie mi miło jeżeli postawisz mi kawę. Serdecznie dziękuję!
Postaw mi kawę na buycoffee.to

Może Cię zainteresuje...

Zostaw komentarz