Morscy nomadzi Vezo

Morscy nomadzi to ludzie, którzy prawdziwie wolnymi czują się mieszkając jak najbliżej morza, dlatego z szacunkiem wymawiają jego nazwę rano masina: święta woda. Woda która żywi, dając ryby, kraby, zwierzęta pozostałe po odpływie. Woda która nie dzieli, a łączy ze światem. Od wieków morscy nomadzi bez GPS, kompasu i map odnajdują właściwe drogi.

Spotkanie na morzu

Gdy pewnego razu będąc daleko od brzegu spytaliśmy kapitana laka (pirogi wydrążonej w pniu drzewa) gdzie jest Morodnawa, to popatrzył na błękitne niebo, na pusty horyzont po czym bez wahania wskazał palcem kierunek. Wyjęliśmy mapę – wszystko się zgadzało! Dumny z siebie Vezo postanowił wykorzystać nasze spotkanie, by uzupełnić zapas wody, bowiem maleńkie wysepki nie mają źródeł pitnej wody.

Przygotowanie łodzi do rejsu.

Przygotowanie łodzi do rejsu.

Budowa łodzi.

Budowa łodzi.

Rytm życia na wyspie wyznacza morze. To świat, od którego zależą, dlatego morscy nomadzi z szacunkiem wymawiają jego nazwę: rano masina, „święta woda”. Woda która daje życie: ryby, kraby, zwierzęta pozostałe po odpływie. Woda która nie dzieli, a łączy ze światem.

Co kilka dni mężczyźni płyną na targ, gdzie sprzedają złowione ryby, zaś za zarobione pieniądze kupują ziarna kukurydzy, papierosy i drzewo na opał.

Udany połów: ryba papuzia, rekin i płaszczka.

Udany połów: ryba papuzia, rekin i płaszczka.

Lecz woda niesie też śmierć. W czasie tutejszego lata, trwającego od stycznia do marca, szaleją ulewne deszcze i cyklony. Niesprzyjający czas Vezo przeczekają w obozowiskach rozbitych na obrzeżach miast. Lecz Jacenty, podobnie jak pozostali mieszkańcy wioski, nie lubi mieszkać na stałym lądzie. – Tam to jest… – szuka właściwych francuskich słów – …tam to do nieba daleko.

Nadciąga deszcz...

Nadciąga deszcz…

Niezwykła wyspa

Zwykle nomadzi mieszkają na wysepkach nie większych niż kilkaset metrów piasku, skał, kolczastych krzewów i palm. Wyjątkowość Andravoho polega na tym, iż tutaj nie ma nawet tak mizernych śladów życia. Nie ma nic. A jednak od lat przybywają tu morscy nomadzi Vezo.

Andravoho widziana z masztu katamaranu.

Andravoho widziana z masztu katamaranu.

Chroniąc się przed słońcem kobiety nakładają na twarz maseczki ze sproszkowanego drewna.

Chroniąc się przed słońcem kobiety nakładają na twarz maseczki ze sproszkowanego drewna.

Przed słońcem chroni też parasolka!

Przed słońcem chroni też parasolka!

Kobiety na patykach suszą ryby i ośmiornice. – Wszystko musimy przywieźć ze sobą. – mówi dwudziestoletnia Clara. – I wodę, i jedzenie, i liście palm, i patyki na ognisko. Rodziny dobytek stanowią metalowe garnki, chińskie namioty, butelki i plecione maty osłaniające namioty od rozwiewanego wciąż piasku. Półmetrowe murki ze zbielałych w słońcu muszli i koralowców wyznaczają domostwa.

Łodzie to największe bogactwo Vezo.

Łodzie to największe bogactwo Vezo.

Każdy liść palmy i każda gałąź zostały przywiezione ze stałego lądu.

Każdy liść palmy i każda gałąź zostały przywiezione ze stałego lądu.

Lusterko - mały skarb.

Lusterko – mały skarb.

Szerszy kwadrat wyznacza sypialnię, nieco mniejszy to kuchnia, gdzie obok paleniska stoi rzecz w każdej rodzinie najcenniejsza: beczka na wodę. Na maleńkiej wyspie otoczonej słoną wodą nie ma żadnego źródła, zatem woda zdatna do picia jest tu największym (choć nietrwałym) bogactwem.

– Trzeba po nią płynąć aż na ląd. – wzdycha siostra Clary. Ląd to Madagaskar. – Dlatego trzeba ją oszczędzać i pilnować, by beczka przy domu była zawsze zakryta. A na wieczór jak rozłożyć żagle, to rankiem też się zbierze trochę wody do kubka.

Woda jest wszędzie wokół, jednak brakuje wody do picia...

Woda jest wszędzie wokół, jednak brakuje wody do picia…

Przygotowywanie posiłku.

Przygotowywanie posiłku.

Wielkie marzenia z małych wysp

Nomadzi żyją tu zdając się nic nie wiedzieć o innym świecie. Niekiedy jednak świat przypływa do nich czarterowymi jachtami lub sportowymi łodziami. – Chciałbym mieć kiedyś taką dużą łódź – rozmarza się Arsel. – Z ogromnym motorem. I żeby z niej sterczały takie duże wędki na jakie biali łapią wielkie ryby. Jak Arsel opowiada o tych łodziach i wędkach to oczy mu błyszczą, ale przecież wie, że jak świat światem to jeszcze żaden Vezo którego zna nie miał takiej łodzi.

Arsel reperuje sieci.

Arsel reperuje sieci.

Drewniane łodzie są praktycznie niezatapialne.

Drewniane łodzie są praktycznie niezatapialne.

Więc Arsel bierze swoją maskę i płetwy, i razem z braćmi znosi pirogę do wody. Przy okazji opowiadając im po raz setny o szalonych białych vazah. Tak, tak, gorące słońce z pewnością pomieszało im w głowach. – Jak to możliwe – pytał kiedyś Arsel, gdy zatrudniono go na takiej łodzi. – No powiedz sam vazah: wynająłeś mnie, taką dużą łódź, cały dzień od kiedy wzeszło słońce to pływamy i pływamy, tyle benzyny poszło że można by przez rok pływać na targ na ląd, a kiedy wreszcie złowisz rybę, to ty robisz zdjęcie i wypuszczasz ją do wody?!

Tak bezmyślnego zachowania zrozumieć nie można. Na szczęście nie wszyscy biali są tak szaleni. Niekiedy opamiętawszy się w porę podpływają pontonami do wyspy, gdzie zostawiają swój połów. My także nie chcieliśmy uchodzić za głupców, dlatego jeśli coś złowiliśmy, nasze trofea oddawaliśmy miejscowym rybakom.

W zetknięciu ze statkami rybackimi, morscy nomadzi nie mają szans na udane połowy.

W zetknięciu ze statkami rybackimi, morscy nomadzi nie mają szans na udane połowy.

Morscy nomadzi na rozdrożu…

Na Andravoho o zachodzie słońca purpurowe chmury zdają się dotykać namiotów zagubionych w bezkresie wód. Wieczorami, pod osłoną rozgwieżdżonego nieba, najstarsi w wiosce Jawson i Jaceny wciąż jeszcze opowiadają dzieciom tradycyjne przypowieści angano. Siedzące wokół ogniska dzieci – jak niegdyś oni sami – słuchają z nabożeństwem. Przez wieki morscy nomadzi Vezo dzięki angano nie mieli wątpliwości jak powinni żyć. Ich dzieci są już na rozdrożu. Czy będą umiały się odnaleźć w nowym świecie?

Zachód słońca nad jedną z wysp.

Zachód słońca nad jedną z wysp.

Przeczytaj o żeglowaniu na katamaranie wzdłuż Madagaskaru.
Rejsy i czartery na całym świecie organizuje polska firma Blue Salis.

Podoba Ci się ten wpis?
Będzie mi miło jeżeli postawisz mi kawę. Serdecznie dziękuję!
Postaw mi kawę na buycoffee.to

Może Cię zainteresuje...

Zostaw komentarz