Zaledwie kilka kilometrów od miasteczka Göreme czeka świat zastygły w skale niczym owad w bursztynie. Skalne kościoły skrywające we wnętrzach zachwycające malunki.
Spis treści:
Sklepienia są pokryte misternymi malunkami.
Malowanie raju
Tutejsze skalne monastery powstawały w VII wieku i są fenomenem na skalę światową. Jak skrupulatnie wyliczyli badacze od VII wieku w okolicy zbudowano w Kapadocji ponad 300 świątyń i kapliczek!
A wszystko zaczęło się od osady mnichów, którzy pod wpływem nauk św. Bazylego postanowili otworzyć raj na ziemi. Każdy z mnichów musiał wydrążyć sobie celę po czym wraz z współbraćmi razem drążyli salę na jadalnię i na modlitwy. Przez wieki powstawały skalne monastery, gdzie kamiennymi korytarzami dochodziło się do ich serca: skrytego we wnętrzu kościoła.
Wchodząc do wnętrza kamiennych świątyń jestem w siódmym, a może nawet ósmym lub dziewiątym niebie.
Ostatnia Wieczerza uwieczniona na fresku.
Kolory z pewnością robiły ogromne wrażenie na wiernych.
Magia fresków
Zamiast szarych, chropawych skał człowiek trafia na namiastkę bizantyjskiego nieba. Aby pokazać ludziom chwałę i potęgę bożą, drążyli skały i malowali ich wnętrza. Dosłownie każdy centymetr ścian i sufitów pokryty został malunkami – co w czasach gdy ludzie nie mieli tylu kolorów do dyspozycji musiało wywoływać zachwyt wiernych.
Sklepienia zamieszkują skrzydlate anioły, zza kamiennych filarów patrzą poważni święci, złote aureole rozjaśniają mrok… Świat na chwilę zatrzymuje się w biegu, trwając tu poza czasem, zaklęty na wieki talentem mnicha, który w blasku świec stwarzał sceny z Nowego Testamentu.
A potem przez wieki mury słyszą modlitwę, szelest kart manuskryptów i westchnienia szczęśliwców, którym dane jest wstąpić w te święte mury. Dziś wejście do kościołów jest mocno ograniczone: bo odwiedzających tłumy całe, a freski źle znoszą ludzką obecność w nadmiarze.
Skalne kościoły są skarbnicą sztuki sakralnej.
Chrystus Pantokrator – malunek z Ciemnego Kościoła.
Skarby gołębnika i sprzączki
Najwspanialsze dekoracje zachowały się w Ciemnym Kościele (Karanlık Kilise), który nazwę zawdzięcza brakowi okien. Co ciekawe jeszcze w połowie XX wieku mieścił się w nim… gołębnik! Aż czternaście lat potrzebowali konserwatorzy, by go oczyścić, na szczęście udało się im odtworzyć wspaniałe freski.
Ciemny Kościół zachwyca freskami.
Warty odwiedzin są też: Yılanlı Kilise (Kościół Węża) nazwany tak od malunku przedstawiającego św. Jerzego walczącego ze smokiem (przypominajacym węża) oraz Barbara Kilise (Kościół św. Barbary) z czerwonymi freskami przedstawiającymi św. Barbarę, Chrystusa Pantokratora i św. Jerzego i Teodora zabijających smoka.
Elmalı Kilise (Kościół Jabłka) to najmniejszy z kościołów, zbudowany na planie krzyża i wspaniale odrestaurowany, zaś Tokalı (Buckle) Kilise (kościół Sprzączki) ma freski namalowane na błękitnym tle i jest największym z kościołów. Skąd tak osobliwe nazwy świątyń? Otóż skalne kościoły czasem swe nazwy otrzymywały od charakterystycznych elementów dekoracji we wnętrzu – gdy nie udawało się ustalić ich oryginalnego wezwania.
Z zewnątrz skalne kościoły wyglądają niepozornie.
Jednak ich wnętrza olśniewają.
Niektóre twarze zostały wydrapane podczas „cenzury” ortodoksyjnych muzułmanów…
Nie wszystkie freski zachowały się do współczesności.
Sekrety Zelwe
Drugim miejscem gdzie zobaczymy skalne kościoły to Zelve Open Air Museum (10 km. od Göreme). Położone u zbiegu trzech dolin, jest znacznie rzadziej odwiedzane przez turystów. Po trzęsieniu ziemi w 1950 roku zostało opuszczone przez mieszkańców jednak między IX a XIII wiekiem było ważnym ośrodkiem religijnym.
Zobaczymy tu częściowo odsłonięte domy w jaskiniach (do których można wchodzić) i skalne kościoły. Są one znacznie mniej dekorowane niż te w Göreme, warte uwagi są Uzumlu Kilise (Kościół Winogron) oraz Balikli Kilise (Kościół Ryb).
Przez Zelve prowadzi szlak turystyczny, dojście do najtrudniej położonych miejsc jest możliwe dzięki schodom i poręczom. Do niektórych cel wejście prowadzi ciemnymi tunelami – przyda się latarka i dobre buty. To miejsce spodoba się poszukiwaczom przygód i osobom ceniącym sobie kameralny kontakt z przyrodą i zabytkami.
Panorama Zelwe.
Zelwe – tutejsze skalne kościoły są bardzo ascetyczne.
Zelwe – wnętrze domu.
Zwiedzanie Zelwe ma posmak przygody.
Skalne kościoły – info praktyczne
- Skalne kościoły z Göreme Open Air Museum są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
- Ilość wchodzących do środka osób oraz czas pobytu wewnątrz kościołów jest ściśle przestrzegany (zwykle nie więcej niż kilka minut).
- Warto wcześniej poczytać o ich historii, by pobyt w środku poświęcić na delektowanie się pięknem.
- W czasie naszego pobytu (2012) nie wolno było fotografować we wnętrzach kościołów, tam gdzie można było robić zdjęcia obowiązywał zakaz używania flesza.
- Miasteczko Göreme jest doskonałym przykładem połączenia tradycji i nowoczesności. Współczesne domy i hotele są często częściowo rzeźbione w tufie, pozwalając na luksus współczesnym jaskiniowcom.
- Najlepszy widok znajdziemy ze wzgórza ponad miasteczkiem, warto tu przyjść późnym popołudniem.
- W centrum miasteczka mieści się dworzec autobusowy oraz agencje organizujące różnorodne wycieczki po okolicy.
W najsłynniejszych kościołach pobyt we wnętrzu jest ograniczony do 3 minut.
Zdjęcia do tego wpisu zostały zrobione przeze mnie i Krzysztofa Kobusa TravelPhoto.pl podczas prac nad książką o Turcji dla National Geographic. Na fotografowanie kościołów we wnętrzach uzyskaliśmy specjalne zgody.
Przeczytaj o locie balonem nad Kapadocją. i uratowanym cudzie natury – Pamukkale.
Romantyczny portret w Zelwe zrobiony przez Krzyśka 😀
(c) AfrykAnka.pl
Podoba Ci się ten wpis?
Będzie mi miło jeżeli postawisz mi kawę. Serdecznie dziękuję!
