Paweł Drozd jest dziennikarzem radiowym, prowadzącym od lat „Brzmienie świata z lotu Drozda”. Znajdziecie u niego inspirujące audycje o miejscach, ludziach i różnorodnych historiach. Powstawanie kolejnych audycji możecie wspierać przez patronite.pl/brzmienie-swiata
Spis treści:
Brzmienie świata z lotu Drozda – audycje warte posłuchania.
Brzmienie świata z lotu Drozda – gdzie znajdziesz?
W tym wpisie zebrałam audycje Pawła związane z Afryką, bo są to fascynujące rozmowy. Warto ich posłuchać, jeśli chcecie lepiej poznać różnorodne miejsca i związane z nimi historie – linki podaję na stronę Pawła: paweldrozd.pl/posluchaj (na stronie znajdziecie też pozostałe audycje).
Wszystkie audycje są dostępne na licznych platformach streamingowych:
W miarę przybywania kolejnych afrykańskich tematów będę je dodawać w tym wpisie (a jak coś przegapię to mi podpowiedzcie!) Opisy audycji pochodzą z jego strony (moje dodatki w nawiasie).
#23 RPA i Holandia
O RPA, Holandii i francuskich osłach (występują: prof. J. Koch oraz Anna i Piotr Waksumundzcy)
W tym odcinku zajrzymy do RPA oraz do Holandii – dwóch krajów, które związała historia. Odwiedzimy też Amsterdam, gdzie słuchać echa postkolonialnej przeszłości. Sprawdzimy też dlaczego osły z Francji są w stanie uspokajać ludzi.
audycja TUTAJ
#26 Gorączka złota – Sahara
O gorączce złota w Sahelu (występuje: Artur Urbański z Torre.pl)
Afrykańskie złoto od dziesięcioleci zasila bankowe skarbce na całym świecie. Najbardziej znane jest to z RPA, jednak wkrótce może się okazać, że palmę pierwszeństwa przejmą państwa Sahelu. Tam, w cieniu największej pustyni świata, górnicy od kilku lat przekopują ziemię w nadziei na życiową zmianę. (audycję opisałam TUTAJ).
audycja TUTAJ
#46 Równowaga – Tanzania, Australia
O słoniach, dingo i równowadze (występuje: Michał Śmielak)
Jeszcze 10 lat temu populacja słoni w Tanzanii była poważnie zagrożona. Teraz rośnie w siłę ku zadowoleniu przyrodników i turystów, którzy odwiedzają tanzańskie parki narodowe. Więcej słoni oznacza jednak większą szansę na konflikt interesów z ludźmi.
Z punktu widzenia tanzańskich rolników słonie są zagrożeniem dla upraw, tak jak psy dingo mogą być w zagrożeniem dla owiec i bydła w Australii. W tej sytuacji zachowanie równowagi jest wyzwaniem, na które wciąż szukamy odpowiedzi. (Odcinek opisany TUTAJ)
audycja TUTAJ
#49 Czekając na króla – RPA
O Zulusach, Burach i królowej Wiktorii (występuje: Artur Urbański z Torre.pl)
Król Zulusów, Goodwill Zwelithini, zmarł w wieku 72 lat. Rządził pół wieku, a kim będzie jego następca, to nie jest jeszcze pewne. Wiadomo za to, że Zulusi stanowią współcześnie jedną z głównych sił społecznych w Republice Południowej Afryki.
W XIX wieku zuluskie państwo miało znaczący wpływ na losy kontynentu, a decyzje król Czaki do dzisiaj mają swoje konsekwencje. (audycję opisałam TUTAJ)
audycja TUTAJ
#52 Pamięć ochry – Tanzania
O simbo, malowidłach i niemieckim skarbie (występuje: Maciej Grzelczyk)
Maciej Grzelczyk, archeolog i religioznawca, jest odkrywcą malowideł naskalnych w rezerwacie Swaga Swaga w środkowej Tanzanii. Najstarsze z nich sięgają swoją historią nawet kilkanaście tysięcy lat wstecz.
Odkrycie ma znaczenie zarówno dla światowej archeologii, jak i dla jednej z tanzańskich grup etnicznych, których przodkowie byli autorami wspomnianych malowideł. W ten sposób przeszłość spotyka się z teraźniejszością.
audycja TUTAJ
#58 Pustynne ferrari – Namibia
O Namibii, pustyniach i niemieckich przeprosinach (występuje: Anna Olej-Kobus)
Niemcy, ustami swojego ministra, przyznały się do zbrodni ludobójstwa. Chodzi o wydarzenia z początku XX wieku w Niemieckiej Afryce Południowo-Zachodniej.
Od 1990 roku to terytorium jest niepodległym państwem. Namibia, bo o niej mowa, jest dzisiaj jednym z najbardziej stabilnych i spokojnych krajów Czarnego Kontynentu. Przyciąga turystów swoimi pustyniami, bogactwem kulturowym oraz dzikimi zwierzętami. Teraz mierzy się ze swoją przeszłością. (Tę audycję opisałam TUTAJ)
audycja TUTAJ
#59 Twarz makaka – Maroko
O makakach berberyjskich i odpowiedzialnej podróży (występuje: Maciej Meru Adamczewski)
Poza Azją makaki żyją tylko w północnej Afryce i na Gibraltarze. Największa ich populacja zamieszkuje góry Maroka, gdzie stanowi ważny element na mapie turystycznych atrakcji.
Zdjęcie z makakiem berberyjskim jest pożądaną pamiątką, jednak jej zdobycie wiąże się z wysoką ceną. Płacą ją zwierzęta. Maciej Meru Adamczewski, podróżujący fotograf, przygotował na ich temat fotoreportaż.
audycja TUTAJ
#66 Karate kid – Tanzania
O albinosach i karate w Tanzanii (występuje: Klaudia Mhagame)
Jest ich kilkanaście, może kilkadziesiąt tysięcy – nikt nie wie dokładnie. Z powodu niedoboru lub braku pigmentu w ich skórze, we włosach oraz w tęczówce oka wyróżniają się wyglądem, a zwą ich albinosami. W Tanzanii osoby z albinizmem muszą borykać się szeregiem problemów, od ostracyzmu społecznego po zagrożenie życia.
Czy treningi karate mogą zmienić ich los na lepsze? Klaudia Mhagame oraz jej mąż Jerome zwany Czarnym Samurajem uważają, że tak.
audycja TUTAJ
#77 Droga do siebie – Maroko
O Marrakeszu, wiadrach i drzewach arganowych (gość: Kasia „Jamilah” Ławrynowicz)
Fascynacja inną, nieznaną nam kulturą ma swoje etapy. Najczęściej nie docieramy do tej fazy, w której jesteśmy w stanie wejść w interesujący nas świat głęboko – jako jego pełnoprawni uczestnicy. Wtedy dopiero możemy na własnej skórze odczuć zarówno wady, jak i zalety obiektu naszej fascynacji.
To czas próby. Jedni robią wtedy krok wstecz i bańka pęka. Inni idą dalej, podejmując tym samym życiową decyzję. Tak zrobiła Katarzyna „Jamilah” Ławrynowicz, która od dekady mieszka w Marrakeszu.
audycja TUTAJ
#83 Bidon – Wyspy Zielonego Przylądka
O bidonach, emigrantach i Cabo Verde (gościni: Emilia Wojciechowska)
Republika Zielonego Przylądka jest niepodległym krajem od 1975 roku, wcześniej jej wyspami zarządzała Portugalia. Dzisiaj śladem po przeszłości jest język kreolski, którym posługują się Kabowerdeńczycy, mimo że językiem oficjalnym wciąż jest portugalski.
Republika jest ceniona przez turystów, dlaczego więc większość jej obywateli mieszka poza swoją ojczyzną?
audycja TUTAJ
#84 Dar – Tanzania
O Dar es Salaam, korkach i dobrych ludziach (odcinek reporterski)
Przed Wami pierwszy zagraniczny odcinek reporterski Brzmienia Świata, który powstał z nagrań przywiezionych przeze mnie niedawno z Tanzanii. Smacznego!
audycja TUTAJ
#87 Syk – świat gadów
O jadzie, kobrach i żmijach (gość: Mateusz Karasiński)
Na świecie żyje blisko 3800 gatunków węży. 20 procent z nich to węże jadowite, a więc te, których ukąszenie może skończyć poważnymi problemami zdrowotnymi lub nawet śmiercią. Są jednak ludzie, których serce na widok kobry lub żmii bije szybciej – nie ze strachu, lecz z radości.
(Koniecznie posłuchajcie, dużo ważnych rzeczy w tym też o wykorzystywaniu zwierząt w turystyce, czyli dlaczego nie należy robić zdjęć uwięzionym uroczym lori)
audycja TUTAJ
#89 Maski i Syriusz – Mali, Burkina Faso
O maskach, Dogonach i Burkinie Faso (gość: dr Lucjan Buchalik)
Syriusz, najjaśniejsza gwiazda widoczna nocą na niebie, w starożytności miała boski status. Również w mitologii Dogonów, do dziś żyjących w Mali i Burkinie Faso, jest to ważna gwiazda, jednak ich wiedza o Syriuszu wykraczała poza zdobycze ówczesnej im nauki.
Skąd więc wiedzieli więcej niż inni? Jaką funkcję pełnią wykorzystywane przez nich rytualne maski? I wreszcie – jak turystyka XXI wieku na te maski wpływa? O tym dowiedziecie się z tego odcinka, którego gościem jest dr Lucjan Buchalik, afrykanista i etnolog.
audycja TUTAJ
#100 Safari – Tanzania
O ludziach i zwierzętach Tanzanii (odcinek reporterski)
To #100 odcinek Brzmienia Świata i drugi reportaż, który powstał po moim wyjeździe do Tanzanii. Znajdziecie tu historie o bohaterskich szczurach, o nietypowych metodach walki z komarami oraz o próbach znalezienia równowagi pomiędzy ludźmi a zwierzętami. (Czyli jak szkoli się wielkoszczury gambijskie, które wykrywają miny przeciwpiechotne. To niesamowite zwierzęta i niesamowita historia: odcinek powstał dzięki wsparciu patronów audycji na Patronite.pl)
audycja TUTAJ
#113 Monarcha – Belgia (i Kongo w tle)
O Belgii, Kongijczykach i pewnym królu (gość: Marek Orzechowski)
W czerwcu tego roku Filip, król Belgów, odwiedził Demokratyczną Republikę Konga. W Kinszasie wygłosił przemówienie, w ramach którego wyraził „najgłębszy żal z powodu ran przeszłości”. W ramach tej samej wizyty król przekazał kongijskim władzom rytualną maskę, która z Konga została zabrana przez Belgów ponad sto lat temu.
To nie koniec – Belgia zadeklarowała, że w sumie zwróci 84 tysiące przedmiotów związanych z kulturą i religią Konga. Czy to początek rozliczenia z przeszłością, której architektem był król Leopold II?
audycja TUTAJ
#120 Mur – Sahara Zachodnia
O Saharyjczykach, wielbłądach i pewnym murze (gościni: Lena Khalid)
W 1976 roku Saharyjczycy uznali, że nadszedł ich czas. Europejscy kolonizatorzy, którzy kontrolowali ich ziemie od końca XIX, wycofali się i Sahara Zachodnia mogła ogłosić niepodległość. Tak też się stało.
Jednak nowy stan rzeczy nie spodobał się sąsiadom: Maroku i Mauretanii. Rozpoczęła się wojna. Blisko 50 lat później Saharyjczycy wciąż walczą o prawo do własnego kraju. Walczą z Marokańczykami, których uważają za okupantów.
audycja TUTAJ
#125 Gra o tron – Etiopia
O cesarzach, Janosikach i etiopskich truskawkach (gościni: dr hab. Hanna Rubinkowska-Anioł)
Zrozumieć Etiopię, drugie pod względem liczby obywateli państwo Afryki, można tylko wtedy, gdy zna się jej historię. Jednak cofnięcie się o 100 czy 200 lat może nie wystarczyć.
Najlepiej zacząć od początku – od króla Salomona i królowej Saby. Wtedy zaczniemy rozumieć, dlaczego laureat Pokojowej Nagrody Nobla od dwóch lat prowadzi bezwzględną wojnę, której skutki odczuwa ponad 110 milionów ludzi.
audycja TUTAJ
#129 Nil – Sudan
O Sudanie, Nilu i aniołach (gość: dr hab. Maciej Kurcz)
Sudan ma w sobie wszystko – a może nawet więcej. Tutaj znajdziemy ślady starożytnego Egiptu, najstarszych królestw chrześcijańskich, jak i brytyjskich rządów kolonialnych. Tutaj niepodzielnie króluje islam, lecz pod powierzchnią kryją się dawne wierzenia i tradycje.
Zwykle kraj ten jawi się nam jako miejsce zanurzone w konflikcie i przemocy – w tym odcinku poznacie Sudan od zupełnie innej strony.
audycja TUTAJ
#134 Pustynny blues – Algieria
O Algierii, Kabylach i Saharze (gość: Artur Urbański z Torre.pl)
Gdy w 1962 roku Algieria staje się niepodległym państwem, za sobą ma 130 lat doświadczenia jako francuska kolonia. Ten okres pozostawił ślad zarówno w Algierii, jak i we Francji, gdzie pamięć wojny z przełomu lat 50. i 60 jest wciąż żywa.
Albert Camus, Paul Belmondo czy Zinédine Zidane – to tylko niektóre z nazwisk, które świadczą o złożonej historii obu krajów. W ostatnim czasie zauważyć można znaczące kroki, które budują fundament dla francusko-algierskiego pojednania, ale szczęśliwy finał jest jeszcze daleko.
audycja TUTAJ
#144 Aleksandria – Egipt
O Aleksandrii, bibliotekach i cudach (gość: dr Łukasz Mikołaj Sadowski)
Aleksandria to jedno z dziesięciu największych miast Afryki i po Kairze najludniejsza aglomeracja Egiptu. W przeszłości miasto kosmopolityczne, gdzie obok siebie żyli Arabowie, Żydzi i chrześcijanie, a dzisiaj?
Co zostało ze śródziemnomorskiej potęgi starożytnego świata? Co zostało z ducha Biblioteki Aleksandryjskiej, na poły legendarnej skarbnicy wiedzy, która swoim rozmachem inspiruje ludzi do dzisiaj?
audycja TUTAJ
#148 Uszy królika – Nigeria
O Nigerii, Hausańczykach i uszach królika (gościni: dr hab. Izabela Will)
Nigeria liczy co najmniej 220 milionów obywateli. Żyje tam 250 lub – zgodnie z innymi szacunkami – nawet 370 różnych grup etnicznych.
W tym gąszczu ludzi ważną rolę odgrywają Hausańczycy. Liczą około 70 milionów ludzi, a oprócz Nigerii zamieszkują też tereny Nigru i kilku innych państw Afryki na obszarze Sahelu. Niegdyś ich królestwa pełniły kluczową rolę w regionie, a dzisiaj kultura Hausa jest jedną z najbardziej charakterystycznych w tej części kontynentu.
audycja TUTAJ
#150 Toubou – Czad
O Czadzie, Toubou i toyotach (gość: Artur Urbański z Torre.pl)
W krajobrazie państw środkowej Afryki Czad jest krajem szczególnym. Od początku swojego istnienia borykał się z licznymi trudnościami – od walk wewnętrznych po obronę własnych granic. Na obszarze niemal cztery razy większym od Polski, w kilku strefach klimatycznych mieszka zaledwie 12 milionów ludzi. Wśród nich Toubou, wojowniczy naród z pogranicza czadyjsko-libijskiego.
audycja TUTAJ
#157 Na północy – Kenia
O Kenii, Samburu i pustyniach (goście: Justyna i Tomasz Kępscy / Flow Africa.pl)
W 2022 roku do Kenii przyjechało blisko 1,5 mln turystów. Większość z nich odwiedziła parki narodowe, dzięki którym Kenia należy do najpopularniejszych państw na turystycznej mapie wschodniej Afryki. Dzikie zwierzęta takie jak lwy, słonie czy żyrafy przyciągają, podobnie jak krajobraz, który w południowej części kraju zdominowany jest przez rozległe sawanny.
Tymczasem na północy królują pustynie i półpustynie. Turyści docierają tam rzadko, podobnie jak zainteresowanie kenijskich władz, które traktuje region po macoszemu. Do gospodarzy tamtych ziem należą Samburu – krewniacy Masajów – wciąż prowadzący tradycyjny, pasterski tryb życia.
audycja TUTAJ
#171 Neo-Archeo – Sudan
O Sudanie, archeologach i gadżetach (gość: dr hab. Artur Obłuski)
Muzeum Brytyjskie to jedna z największych placówek tego typu na świecie. Znajdują się tam działa sztuki – nie tylko starożytnej – które przywieziono do Anglii z wielu zakątków globu. Teraz do British Museum w Londynie, jak i do podobnych mu instytucji z długą tradycją, coraz częściej pukają kraje, z których dane artefakty zabrano.
Czy muzea są gotowe na zwrot tych dzieł i zmianę sposobu działania? Czy gotowi na zmianę są archeolodzy wciąż dokonujący odkryć? Czym jest archeologia zaangażowana i jak wpływa na świat nauki?
audycja TUTAJ
#178 – Plotka – Sudan i Egipt
O Nubijczykach, plotkach i życiu kobiet (gościni: dr Małgorzata Malińska)
Większość Nubijczyków zamieszkujących Egipt i Sudan prowadzi życie w oparciu o tradycję i prawo religijne. Mężczyzna powinien się ożenić, a kobieta wyjść za mąż. Zasady poszukiwania życiowego partnera są ściśle określone. Szczególnie Nubijki mierzyć się muszą z surowymi, społecznymi wymaganiami, które dotyczą zarówno czasu przed ślubem, jak i po jego zawarciu.
Tu wszystko skupia się na zdobyciu męża, później na jego utrzymaniu oraz takim przygotowaniu córek, by powtórzyły drogę swoich matek. Innej możliwości nie ma.
audycja TUTAJ
#182 -Zmęczona Godzilla – Afryka Środkowa
O krokodylach, bagnach i muczeniu (gościni: dr Agata Staniewicz)
Gdybyśmy chcieli dotknąć przeszłości Ziemi, powinniśmy dotknąć krokodyla. Co prawda za sprawą tego manewru moglibyśmy stracić palce lub rękę, jednak bylibyśmy blisko zwierzęcia, którego historia sięga nawet 200 milionów lat. Mimo że ze względu na ewolucję krokodyle należą do najstarszych żyjących dziś zwierząt, wciąż niewiele o nich wiemy.
Dla badaczy są wyzwaniem. Nawet największe, kilkumetrowe gatunki potrafią
świetnie się maskować i są trudne do znalezienia. Czy nagrania dźwięków, które krokodyle wydają mogą pomóc w zrozumieniu tych zwierząt?
audycja TUTAJ
#194 – Piraci – morza i oceany – Somalia
O współczesnych piratach, cytadelach i Morzu Czerwonym (gość: kpt. Kuba Szymański)
Wybrzeże Somalii przez lata było uważane za jeden z mateczników współczesnych piratów. To tam zdarzało się najwięcej ataków na statki handlowe, co nierzadko kończyło się porwaniem załóg i żądaniem okupu. Dzisiaj somalijscy piraci są cieniem swojej świetności, ale nie tylko oni stanowią zagrożenie na morskich szlakach.
Od listopada 2023 roku na Morzu Czerwonym oraz w cieśninie Bab el-Mandeb statki atakowane są przy pomocy dronów, rakiet oraz helikopterów. Czy nowa sytuacja może zachwiać globalną gospodarką?
audycja TUTAJ
#195 – Aranea – świat pająków
O pająkach, niciach i afrodyzjakach (gość: prof. Paweł Szymkowiak)
Można przyjąć, że na jednego człowieka przypadają blisko 3 miliony pająków. Mało jest zwierząt, które mają gorszą od nich reputację. Jej podstawa bierze się z faktu istnienia pająków jadowitych, jednak zaledwie garstka z nich stanowi dla ludzi realne zagrożenie.
Chociaż znamy ok. 50 tysięcy gatunków tych zwierząt, nasza wiedza na ich temat jest zaskakująco ograniczona i wiele pozostaje jeszcze do odkrycia. Gdy w przyszłości nadrobimy zaległości, może się okazać, że budzące lęk pająki zmienią nasze życie na lepsze.
audycja TUTAJ
#196 – Kości słonia – Wybrzeże Kości Słoniowej
O Wybrzeżu Kości Słoniowej, maskach i kakao (gość: Artur Urbański z Torre.pl)
Jeśli wziąć pod uwagę zasoby naturalne oraz możliwości rolnictwa, Republika Wybrzeża Kości Słoniowej należy do najbogatszych państw Afryki. Mimo nazwy, najważniejsza dla kraju jest produkcja kakao – to światowy lider, który dostarcza ponad 30 procent globalnej produkcji tego surowca. W odróżnieniu od wielu państw regionu, ojczyzna Iworyjczyków przez dekady cieszyła się stabilnością i bezpieczeństwem.
Architektem tego sukcesu był rządzący 30 lat autokrata, który zostawił po sobie jeden z największych budynków na kontynencie.
audycja TUTAJ
#198 – Ptaszenie – ornitolodzy
O ornitologach, czułkach i duszkach (gość: dr Romuald Mikusek)
Ornitologia sięga swoją historią czasów antycznych, ale jej rozkwit to dopiero XIX wiek. Już wtedy po raz pierwszy obrączkowano ptaki, by móc zrozumieć ich życie i zwyczaje. W wieku XXI wciąż używamy tej samej metody, do której dołączyły nowe rozwiązania z użyciem zaawansowanego sprzętu. Mimo tego nasza wiedza o ptakach wciąż jest niekompletna. Wymaga pracy, podczas której niezbędne jest wyjście w teren, zaglądnie do gniazd na drzewach czy skałach oraz słuchanie tego, co ptaki mają o sobie do powiedzenia.
audycja TUTAJ
#204 – Powitanie z Afryką – fauna
O safari, bambinizacji i skorpionie na balkonie (gościni: Anna Olej-Kobus)
Safari rozumiane jako oglądanie dzikich zwierząt w ich naturalnych, afrykańskich siedliskach to koncepcja relatywnie nowa. Jednym z jej promotorów był amerykański prezydent Theodore Roosevelt. Dla wielu turystów z Europy, USA czy Azji Wschodniej safari jest jedynym powodem, by odwiedzić Afrykę.
Ich liczba rośnie w szybkim tempie, podobnie jak dochody kilkunastu państw Czarnego Kontynentu, na terenie których żyją zwierzęta takie jak lwy, słonie, żyrafy czy nosorożce. Kiedy przyroda zyskuje, a kiedy traci, gdy na miejsce wkraczają turyści? Jak wyznaczyć granicę etycznej obserwacji przyrodniczej? I dlaczego lwica Elsa może działać na niekorzyść swojego gatunku?
audycja TUTAJ
W tym odcinku rozmawiamy o safari, zwierzętach i ludziach.
Zachęcam was do subskrybcji kanału www.youtube.com/@BrzmienieSwiata, bo każda z audycji to starannie przygotowana perełka, warta posłuchania!
Strona Pawła: www.paweldrozd.pl
Na stronie „Brzmienie świata z lotu Drozda” znajdziecie wszystkie audycje.
(c) Anna Olej-Kobus | AfrykAnka.pl
Podoba Ci się ten wpis?
Będzie mi miło jeżeli postawisz mi kawę. Serdecznie dziękuję!
