Cholera, zwana „chorobą brudnych rąk”, może skutecznie zepsuć wyjazd. Bo nawet gdy twoje dłonie są czyste, nie masz wpływu na poziom higieny wokół. Możesz jednak się zaszczepić (przeczytaj o szczepieniach przed podróżą).
Jedziesz na safari? Ten artykuł w formie PDF możesz wydrukować lub wgrać w telefon i zabrać ze sobą w podróż!
Spis treści:
Szczepienia to moja inwestycja w zdrową podróż.
Czym jest cholera?
To choroba bakteryjna, przenoszona drogą pokarmową m. in. przez brudne ręce i zanieczyszczoną wodę. Możesz się zarazić połykając wodę podczas mycia zębów, kąpieli w basenie albo pijąc drink z lodem niewiadomego pochodzenia. Bakterie mogą być na sztućcach, talerzu lub owocach (umytych zakażoną wodą lub przetartych brudną szmatką, by ładniej wyglądały).
Kuszące… ale lepiej je umyj lub obierz przed zjedzeniem!
Choroba objawia się biegunką (często gwałtowną, wodnistą), wymiotami i może doprowadzić do odwodnienia a w konsekwencji do ostrej niewydolności nerek (i w skrajnej sytuacji do śmierci). Obecnie jest do 4 milionów potwierdzonych przypadków i do 150 tys. zgonów rocznie i zdaniem epidemiologów te dane są niedoszacowane.
Zaledwie sto lat temu epidemie cholery ścinały ludzi w Europie (i w Polsce!), ale wraz z wzrostem poziomu życia i szczepieniami, praktycznie się tu nie zdarzają.
Plakat z Nidzicy (początek XIX w) – gdzie na cholerę zmarło ponad 200 osób.
Niestety ta choroba wciąż jest aktywna. Ogniska epidemii są m.in. w Indiach i Nepalu, Filipinach, Haiti i Dominikanie a w Afryce m.in. w Etiopii, Kenii, Tanzanii, Zambii i Malawi. (źródło: WHO Cholera global situation, 11 February 2023)
Mapa WHO pokazująca ogniska występowania cholery (luty 2023).
Elektrolity – zrób to sam
Jeśli cholera cię dopadnie, nie dopuść do odwodnienia. Warto wozić ze sobą gotowe elektrolity do rozrobienia z wodą, na miejscu w aptece pytaj o ORS – oral rehydration salt. Można też przygotować roztwór samodzielnie:
- 6 płaskich łyżeczek cukru
- 1 płaską łyżeczkę soli kuchennej
- 1 litr bezpiecznej wody (butelkowanej lub przegotowanej)
- można dodać kilka kropel cytryny
Wersja bardziej fachowa:
- sól kuchenna – 3,5 g,
- cytrynian sodu – 2,9 g,
- chlorek potasu – 1,5 g i
- glukoza – 20,0 g
- rozpuścić w 1 litrze wody
Najlepiej jest wozić ze sobą gotowe preparaty, spytaj też lekarza jaki antybiotyk poleca ci w podróż.
Rysunek w szpitalu w Ugandzie pokazuje czym jest szybkie odwodnienie…
Jak uniknąć cholery w podróży?
Jeśli jesteś w kraju o niskim poziomie higieny, warto stosować się do sprawdzonej metody podróżników: „ugotuj, obierz, sparz lub zapomnij” (boil it, peel it, cook it, or forget it).
NIGDY nie pij wody z kranu (sprawdź, czy nadaje się do mycia zębów). Kupując wodę w butelkach upewnij się, że są firmowo zakręcone. Nie zamawiaj drinka z lodem, nie mając pewności jak ten lód przygotowano (i przechowywano).
„Bezpieczna woda do picia”, ale ten pojemnik nie budził mego zaufania.
W takich miejscach bez obaw napełniam bidon wodą.
O tak oczywistym fakcie jak mycie rąk przed jedzeniem (zwłaszcza, gdy nie będziesz używać sztućców) chyba przypominać nie trzeba. Jeśli nie jesteś pewna czy woda w kranie jest bezpieczna: użyj antybakteryjnego żelu (po COVID chyba wszyscy się już do nich przekonali).
Nawet w tam, gdzie wody jest mało, daje się umyć ręce!
Twoim sprzymierzeńcem w zachowaniu zdrowia jest też szczepienie.
Co daje szczepienie?
Ochronę.
To jak tarcza przed zmasowanym atakiem barbarzyńców, przy czym tarczą jest szczepionka, a barbarzyńcami – bakterie. Obecnie w Polsce są dostępne dwie szczepionki:
Vaxchora to szczepionka jednodawkowa, więc można powiedzieć, że „last minute”. Najlepiej zrobić szczepienie minimum 10 dni przed wyjazdem, aby uzyskać pełną ochronę.
Dukoral to szczepionka dwudawkowa (czyli dwa podania szczepienia w odstępie przynajmniej tygodnia), najlepiej przyjąć ją minimum 20 dni przed wyjazdem. Dukoral ma miły efekt uboczny: chroni przez biegunką podróżnych. Przeżyłam ich kilka, wątpliwa „atrakcja” wyjazdu, gdy czasem nawet nie zdążysz do toalety…
Skuteczność szczepionki przeciw cholerze oceniana jest na 85-90% w pierwszych 6 miesiącach po szczepieniu i 60% w okresie 3 lat po szczepieniu
szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/cholera
Obie szczepionki na cholerę są doustne, czyli pijesz roztwór i gotowe. Smak? Właściwie bez smaku, trochę słonawy. UWAGA: 1 godzinę PRZED i PO szczepieniu nie należy jeść ani pić (bo może to obniżyć skuteczność szczepienia).
Szczepionki można podawać dzieciom, które mają ponad 2 lata, szczegółowej porady należy zasięgnąć u lekarza.
WAŻNE: te szczepionki zabezpieczają na 2 lata! Potem trzeba przyjąć kolejne.
Drink dla zdrowia czyli szczepionka przeciw cholerze do picia.
UWAGA: zaszczepienie nie zwalnia od zachowania higieny w podróży:
- myj ręce
- myj owoce przed jedzeniem
- tam gdzie z higieną jest kiepsko: „ugotuj, obierz, sparz lub zapomnij”
- pij wodę (lód) tylko z bezpiecznych źródeł
W takim miejscu jedzenie jest pewnie bezpieczne.
Jak nie ma bezpiecznego lodu – zrób go sam!
Gdzie się zaszczepić?
Polecam odwiedziny w certyfikowanych poradniach medycyny podróży (np. w Gdyni jest to Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej). Warto wcześniej zadzwonić, bo w związku z rozprzestrzenianiem się cholery na świecie, szczepionki mogą być czasowo niedostępne w Polsce.
W Warszawie korzystam z usług Provita Poliklinika ul. Baboszewska 1, tel. 535 540 572, www.provitapoliklinika.pl
Szczepienie powinno być wpisane do „żółtej książeczki” czyli Międzynarodowego Certyfikatu Szczepień czyli medycznego paszportu. Ja zabieram go w każdą podróż.
W świat ruszam zawsze z „żółtą książeczką”.
Zdrowych podróży wam życzę! Szczepcie się – bo to najlepsza inwestycja WASZE ZDROWIE! A tak wyglądało to szczepienie w praktyce:
(c) Anna Olej-Kobus | AfrykAnka.pl
Podoba Ci się ten wpis?
Będzie mi miło jeżeli postawisz mi kawę. Serdecznie dziękuję!
