Niekwestionowany władca podróżniczych marzeń i prawdziwy król safari. Oto Jego Wysokość Król Lew!
Spis treści:
Jedziesz na safari? Ten artykuł w formie PDF możesz wydrukować lub wgrać w telefon i zabrać ze sobą w podróż!
„Zwierzęta Afryki. Przewodnik na safari” kliknij i kup z autografem.
Panthera leo
Łacińska nazwa króla zwierząt to panthera leo. Tak do końca nie wiadomo czemu lew to leo (ale od tego pochodzi imię Leon!). Jednak trzeba było coś dodać do pantery, bo tym mianem określa się lamparta (panthera pardus).
Natomiast słowo panthera wywodzi się z greckiego pan– (wszech-) i thēr (zwierzę). Może wtedy były to bardzo popularne zwierzęta, które dość łatwo można było spotkać? W końcu w Afryce te koty żyją od 1,5 miliona lat! Dziś lwy można zobaczyć głównie we wschodniej i południowej części Afryki.
Zasięg występowania lwów. Kolor czerwony – historycznie, niebieski – współcześnie (źródło: Wikipedia).
Grzywa wiele ci powie
Czasem na safari jedziesz i jedziesz, wokół pusto… Aż nagle ktoś postanawia się pokazać. W tym przypadku nagle z traw podniósł się wielki samiec! Popatrzył zaspanym wzrokiem dookoła, po czym jego grzywa znikła wśród traw gdy się położył.
Dopiero co się obudziłem…
Grzywy samców są informacją dla otoczenia o kondycji jej właściciela. Te wyleniałe należą do panów zmuszonych przez młodszych do abdykacji, te bujne i ciemne oznaczają samca w sile wieku. Jedna z teorii głosi, że bujne grzywy pomagają też chronić głowę przed urazami podczas walk.
Co ciekawe istnieje populacja lwów w Senegalu i PN Tsavo (Kenia), które mają bardzo małe grzywy (a czasem w ogóle ich nie mają). Być może jest to wynik wyższych temperatur jakie tam panują.
Grzywa jest cieniem dawnej świetności, zaś poszarpane boki świadczą o burzliwym życiu tego lwa.
Dlaczego polują lwice?
Polowanie było niezwykłe. On leżał pod krzakiem, zwracając na siebie uwagę zwierzą przy wodopoju, one czaiły się gdzieś wśród traw. Nagle, w ułamku sekundy, wszystkie zebry i antylopy rzuciły się do ucieczki. Gdy kurz opadł, zobaczyliśmy lwicę trzymającą zebrę za gardło. W tym momencie samiec nieśpiesznie wstał. Skoro podano do stołu, warto się ruszyć.
Jednak ta strategia ma wiele sensu. W czasie polowania łatwo o zranienie. Jeśli samiec będzie osłabiony – łatwo go zaatakować. Jeśli ataku dokona młodszy samiec, może przejąć jego harem, a wtedy biada maluchom! Zatem lwicom opłaca się ryzykować w czasie polowania, bo w ten sposób chronią też swe młode…
A co robią lwy, gdy nie polują? Śpią! I potrafią tak odpoczywać nawet 20 godzin, więc jak widzisz śpiącego lwa – niewielkie szanse, że zaraz ruszy przed siebie. Zwłaszcza w upalne popołudnie. W Ugandzie w Ishasha (część PN Queen Elizabeth) jest stado lwów odpoczywających na drzewach!
To my sobie trochę poleżymy…
Ishasha – lwica śpiąca na drzewie.
Rzeź niewiniątek czyli król Herod w akcji
Gdy samiec przejmuje harem, jego pierwszym celem są młode. Zabija je, aby czym prędzej samice urodziły jego dzieci. Nie ma pojęcia, że jako gatunek jest zagrożony interesuje go tylko przekazanie swoich genów.
Na szczęście lwice mają swoje sposoby. Pozwalają się obwąchiwać nowemu przywódcy, jednocześnie wydzielając odpowiednie hormony zapachowe. Aby zaś jeszcze bardziej zawrócić mu w głowie prowadzą go do swego legowiska przesączonego ich zapachem.
Im dłużej się przy nim kręcą i otumaniają go – tym łagodniejszy staje się samiec. Zwykle trwa to od trzech do pięciu dni. W tym czasie pozostałe samice przenoszą lwiątka w bezpieczne miejsce, gdzie maluchy są bezpieczne.
Im więcej lwic w stadzie – tym łatwiej przetrwać ich dzieciom.
Niełatwe dorastanie
Tylko jeden na pięć maluchów dożywa dorosłości. Poza ojczymami zagrożeniem są hieny, likaony, lamparty, sępy… Oraz kolejność przy stole. Najpierw jedzą samce najwyższe rangą, potem samice, po nich nastolatki i dopiero na końcu maluchy. Jeśli przestały już pić mleko matki, a nie dopchają się do jedzenia – mogą umrzeć z głodu.
Choć z naszego punktu widzenia brzmi to bardzo brutalnie, to dla lwów ważniejsze jest ocalenie tych dzieci w stadzie, w które zainwestowano najwięcej czasu i pożywienia… Życie na sawannie nie jest sielanką.
Maluch na termitierze.
Dlatego lwice ze sobą współpracują: gdy matka idzie na polowanie, maluchami zajmują się „ciotki”. Mogą ssać mleko od każdej z lwic a gdy jego matka zginie – pozostałe samice adoptują sierotę. Badacze ustalili, że tam gdzie współpracują ze sobą co najmniej trzy lwice – przeżywalność ich dzieci jest największa.
Maluchy rodzą się ślepe – oczy otwierają dopiero w drugim tygodniu życia. Przez pierwsze dwa miesiące matka trzyma je w ukryciu, a dziecięce plamy na futrze zaczynają zanikać koło 3 miesiąca. Gdy mają 11 miesięcy zaczynają polować a dorosłymi stają się po ukończeniu 2,5 lat. Samce żyją zwykle około 10 lat, natomiast samice około 15 lat.
Mama i maluchy.
Plamki, cętki i różowy nosek
Młode lwy łatwo poznać nie tylko po ich mniejszym rozmiarze, lecz także po plamkach i cętkach na sierści, które znikają w miarę dorastania. Warto też spojrzeć na nos zwierzęcia.
Przed nami lew właśnie kończył swój obiad. Wyglądał groźnie i dostojnie.
– Spójrz na jego nos! Jest różowy, czyli ma nie więcej jak ze dwa lata. – powiedział mój przewodnik.
Faktycznie czubek nosa miał różową plamkę. Gdyby nie to – byłabym pewna, że widzę bardzo dorosłego lwa!
Różowy nos zdradzał wiek – to był bardzo młody lew.
Tu doskonale widać cętki maluchów nakręconych ukrytą kamerą:
Mistrz wagi ciężkiej
Trzeba przyznać, że kruszynką to on nie jest. O ile noworodki ważą ok. 1-2 kilogramy, o tyle dorosły samiec osiąga jakieś 190 kg (a nawet ponad 250 kg!). Jego partnerka też nie jest filigranowa ważąc ok. 130-160 kg.
Tyle, że po lwach nadwagi nie widać bo to czyste mięśnie! A te jak wiadomo swoje ważą… Ta waga pomaga im w polowaniu i powaleniu na ziemię większych od siebie antylop oraz w obronie stada przed innymi drapieżnikami.
Mordercze ponad 100 kilo – czasem wygląda słodko!
Pustynne lwy
Choć te zwierzęta kojarzymy głównie z sawanną, to jest też populacja lwów żyjących na terenach okołorównikowych oraz na pustyni (okolice Purros, Namibia) niedaleko rzeki Hoanib https://www.desertlion.info/news/65/hoaruseb-purros-solution
Rzeka to typowo namibijska, czyli woda płynie zwykle pod piaskiem, ale tu zwierzęta współpracują ze sobą. Otóż są tu też pustynne słonie, które kłami i trąbami kopią w korycie rzeki, dzięki czemu na powierzchni pojawia się woda. Korzystają z niej strusie, antylopy i oczywiście także lwy.
Następnego dnia rano wyruszamy korytem rzeki. Podczas poprzedniej wyprawy co jakiś czas wychodziłam z auta by zrobić nam zdjęcia, a kałuże wody kusiły dzieci do zabawy. Było sielsko i idyllicznie. Dopóki nasz przewodnik Bertus nie pokazał śladów lwów tuż obok auta. I zarządził natychmiastowy odwrót.
– Lwy bardzo nie lubią, jak się wchodzi na ich teren, a tu poluje samiec z trzema samicami.
Gęste krzewy są zbyt blisko drogi. Dla niewidocznego dla nas lwa to trzy skoki. Nikt nie zdąży wrócić do samochodu w razie ataku. To właśnie tutaj ekipa filmowa BBC kręciła film dokumentalny „Lwy z Purros”.
„Namibia. Przez pustynię i busz”
Jak wygląda życie pustynnego stada zobaczycie na filmie BBC z komentarzem Davida Attenborough:
Gatunek zagrożony
Niestety, przyszłość lwów nie rysuje się różowo. Utrata siedlisk (i ich fragmentacja spowodowana ludzkimi uprawami), nielegalny handel, choroby i polowania – to wszystko sprawia, że lwów jest coraz mniej. Od czasu premiery „Króla Lwa” (1994 r.) ich liczebność zmniejszyła się o połowę.
Wiele stad zostało zdziesiątkowanych przez wirusa spokrewnionego z nosówką, gruźlicę oraz FIV czyli zespół nabytego niedoboru immunologicznego kotów nazywany kocim AIDS. Obecnie w Afryce na wolności żyje około 20 000 lwów (podawane są liczby między 15 a 30 tys) i są uznawane za gatunek narażony na wyginięcie.
Najsłynniejszym przywróceniem naturze lwa wychowanego przez ludzi była lwica Elsa – jej przygody opisane i sfilmowane zachwyciły ludzi na całym świecie. Niestety dziś wiele projektów opisywanych jako „sanktuaria lwów” to po prostu maszynki do zarabiania pieniędzy, nie mające nic wspólnego z ratowaniem tych zwierząt (więcej we wpisie „Spacer z lwem. Nieetyczny biznes„).
Nawet gdy lew pije – ma nas na oku!
Biały lew
To wybryk natury, czego natura raczej nie wybacza, choć ludzi te zwierzęta od zawsze fascynowały. Przyczyną białego futra może być albinizm lub naturalnie białe ubarwienie. O ile maluchy są rzeczywiście białe, o tyle starsze osobniki z wiekiem mają futro w barwie kości słoniowej.
Naturalnie białe lwy zdarzają się w Parku Krugera (RPA), w zoo są wynikiem specjalnych hodowli (kojarzy się rodziców z odpowiednim genem recesywnym). Lwom białe umaszczenie maluchów nie przeszkadza, jednak gdy zaczynają polować – nie są w stanie podkraść się niepostrzeżenie do ofiary!
Gdy w PN Krugera urodziły się białe lwiątka Temba i Tombi, trzeba było w końcu zabrać je do ogrodu zoologicznego. Na wolności – bez pomocy rangerów zostawiających im jedzenie – nie były w stanie przetrwać…
Kliknij i kup od autorki!
Biały lew stał się też bohaterem filmu familijnego „Mia i biały lew”.
10 sierpnia jest Dzień Lwa (więcej nietypowych Dni Zwierzą we wpisie TUTAJ). Tu jest wpis o nocnym safari w Etoszy (i spotkaniu z lwami!). Przeczytaj legendę „Dlaczego gepard ma cętki”
(c) Anna Olej-Kobus | AfrykAnka.pl
Podoba Ci się ten wpis?
Będzie mi miło jeżeli postawisz mi kawę. Serdecznie dziękuję!
